Meer dan een spreekwoord

Pappenheim ligt 9 km van ons kasteel Schloss Möhren vandaan en is een stad die de meeste alleen maar kennen van haar spreekwoord ‘ik ken mijn Pappenheimers’. Maar Pappenheim is veel meer dan alleen een spreekwoord.

Stad Pappenheim

Wat velen niet weten is dat Pappenheim een oude residentie stad is waar de lucht zo fris en schoon is dat Pappenheim zich een Luftkurort mag noemen. Haar ontstaan is in 802 met een oorkonde van een Pappenheimer (toen nog Papinheim genoemd) en een Königshof bevestigd. En als je door het huidige Pappenheim loopt en een klein beetje oplet zie je hoe rijk de stad aan is geschiedenis en cultuur.

Joodse geschiedenis van Pappenheim

Al in de vroege middeleeuwen genoten de Joden de bescherming van de Reichsmarschal van Pappenheim waardoor zich een grootte Joodse handelsgemeenschap in Pappenheim vestigde. Het Jodenkerkhof bv is uit 1100 en is een van de oudste van Franken.

Het kerkhof is in de Kristalnacht van 1938 bijna volledig verwoest en bouwde een weg dwars door het kerkhof. Na de oorlog in 1950 is het kerkhof weer gedeeltelijk gerestaureerd. De middeleeuwse synagoge is er nog steeds maar wordt tegenwoordig als Feuerwehrhaus gebruikt. Er is een oud Joods handelshuis die de voormalige Judengasse in de historische Altstadt ligt. Hoe dichter een huis in het centrum stond hoe belangrijker de eigenaar was. Hieruit kan men afleiden dat de Joodse gemeenschap een belangrijke plaats in nam. Aan de zuidkant van het huis staat het Joodse kalenderjaar 5608 wat in onze jaartelling 1848/1849 is.

Door de sterke binding van de twee rijke Joodse familie’s (L.A. Schimmel en Schneider Gutmann) met de Pappenheimers liep de joden vervolging in Pappenheim anders dan in bv Treuchtlingen waar de jodenhaat veel grotere was. Volgens de verhalen zijn de familie’s al ver voor het uitbreken van de WOII naar Palestina vertrokken. De laatste in Pappenheim wonende Joodse familie vas L.A. Schimmel. Met hun vertrek was Pappenheim in 1936 Jodenvrij. Slik.

Het oude en nieuwe Schloss van Pappenheim

Pappenheim bezit een oud en een nieuw Schloss. Het oude Schloss stamt uit 16 honderd. Het voormalige residentie huis bezit vier torens en is nu het huidige stadhuis.

Het nieuwe Schloss is het tweede residentie huis van Pappenheim en is in 18 honderd gebouwd door een Beierse hofarchitect. Het van origine drievleugel gebouw wordt tegenwoordig als kantoor en woonhuis door de Graven familie zu Pappenheim gebruikt. De 80 jarige bewoonster is een volle bloedverwant van Graaf Maximiliaan zu Pappenheim. De laatste Pappenheim bezitter van Schloss Möhren. De oude bierbrouwerij (net om de hoek van het nieuwe Schloss) stam uit 1700 is nog steeds in het bezit van de graven familie.

Stadsmuur / bovenste poort Pappenheim

Zichtbaar vanaf de Altmühl ligt de stadsmuur / verdedigingsmuur die aan de ene kant via de kanonnenweg en aan de andere kant met de bovenste toren met de burcht verbonden is. De zwakke halfronde torens in de stadsmuur boden in die tijd maar matige bescherming. Grappig vind ik dat de St. Augustin Kloosterkerk tussen de bovenste toren en de kanonnenweg ligt. Ergens vind ik dat niet kloppen.

Burcht Pappenheim

En dan is er natuurlijk de burcht van Pappenheim. De burcht torent hoog boven Pappenheim uit en is meer dan het bezoeken waard. Deze heeft een voor- en hoofdburcht, een kanonnenweg, een toernooiplaats, folterkamer, burchtkappel, ridderzaal en verschillende kanonnentorens. Er ligt een geocache schat verstopt die we (tot grote frustratie) nog niet hebben gevonden. Midzomer is er op de burcht een groots ridderfeest met een echt riddertournooi. In een adem PRACH-TIG. Maar ook midwinter is de kerstmarkt op de burcht een sprookje.

Meer over de Burcht van Pappenheim vind je in de kleine kastelenroute.

k hoef niet uit te leggen dat we graag in Pappenheim zijn. Jaarlijk rijdt de Altmühltal Classic autoraily door Pappenheim en omgeving. Gasthof zur Sonne behoort tot de top gastronomie van Duitsland en minder bekent maar niet minder leuk is het winkeltje vrouwensache (gelegen in het voormalige Joodse handelshuis) en de echte Dirndl en lederhose winkel het centrum.